Η κυβέρνηση με τους χειρισμούς της «κατάφερε» να εμπλέξει το Ισραήλ στη διαχείριση του τεμαχίου «Αφροδίτη» με αποτέλεσμα να είναι μπλοκαρισμένη η αξιοποίηση του φυσικού αερίου του τεμαχίου αφού για να γίνει οποιαδήποτε ενέργεια εξόρυξης και εκμετάλλευσης θα πρέπει να τυγχάνει της έγκρισης του Ισραήλ.
- Τελικά αποδεικνύεται ότι ήταν στάχτη στα μάτια της κοινής γνώμης από τους κυβερνώντες οι τριμερείς και τα πήγαινε – έλα Αναστασιάδη – Αβέρωφ Νεοφύτου στη γειτονική χώρα!
Το πρόβλημα αφορά τη συμφωνία που έγινε μεταξύ των κυβερνήσεων των δυο χωρών και δίνει στο Ισραήλ λόγο στο «Αφροδίτη» λόγω του ότι ένα μέρος του «Αφροδίτη» εκτείνεται μέσα στην ΑΟΖ του Ισραήλ.
- Το κομμάτι εκείνο η κυπριακή κυβέρνηση εκτιμά ότι είναι το 2% του συνολικού κοιτάσματος ενώ το Ισραήλ προβάλλει τον ισχυρισμό ότι το ποσοστό αυτό φτάνει το 6%!
Για την ακρίβεια, το Ισραηλινό υπουργείο Ενέργειας εκτιμά ότι το ισραηλινό τμήμα του Αφροδίτη-Yishai έχει 10 δισεκατομμύρια έως 12 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) φυσικού αερίου, πολύ λιγότερο από το κοίτασμα φυσικού αερίου Λεβιάθαν, το οποίο εκτιμάται ότι έχει 605 bcm.
- Και γι’ αυτή τη διαφορά οι δύο χώρες βρίσκονται σε διαφωνία, με το Ισραήλ να προειδοποιεί με τη λήψη νομικών μέτρων εναντίον της Κύπρου, παρότι η ισραηλινή ποσότητα είναι μικρή και δεν είναι συμφέρουσα για εκμετάλλευση από τις εταιρίες.
Πριν ένα χρόνο και αφού η Κύπρος κινήθηκε προς την ανάπτυξη της Αφροδίτης, το υπουργείο Ενέργειας του Ισραήλ υπό τον πρώην υπουργό Yuval Steinitz συμφώνησε με την Υπουργό Ενέργειας Νατάσα Πειλίδου τον περασμένο Μάρτιο ότι οι εμπλεκόμενες εταιρείες θα διαπραγματευθούν και θα καταλήξουν σε συμφωνία εντός ενός έτους βρίσκοντας μια συμβιβαστική φόρμουλα για τον τρόπο διαμοιρασμού αυτού του κοιτάσματος.
Σημειώνεται ότι οι Delek Drilling, Chevron και Shell αναπτύσσουν το κυπριακό τεμάχιο «Αφροδίτη», ενώ οι Israel Opportunity, Nammax Oil & Gas, Petroleum Services Holdings και Eden Energy το γειτονικό Ισάι του Ισραήλ.
Ισραήλ: Λύση ή αποζημίωση
Στις 8 Φεβρουαρίου η υπουργός Ενέργειας του Ισραήλ Karin Elharrar σε επιστολή της προς τη Nammax Oil and Gas Ltd –την μια εκ των δύο εταιρειών που εμπλέκονται στο κοίτασμα Ισάι, τόνιζε:
«Το Ισραήλ δεν εγκατέλειψε ποτέ τα δικαιώματά του στο τεμάχιο Ισάι, συμπεριλαμβανομένης της απαίτησης να μην ανοίξει μονομερώς η δεξαμενή παραγωγής φυσικού αερίου»
«Αυτή η στάση έχει γίνει σαφής σε όλες τις πλευρές πολλές φορές σε διάφορες περιπτώσεις», έγραψε απαντώντας σε επιστολή προς την Nammax η Ισραηλινή υπουργός Ενέργειας –επιστολή που σύμφωνα με την “Jerusalem Post” ικανοποίησε την κοινοπραξία Nammax Oil and Gas/Israel Opportunity που κατέχει τα δικαιώματα επί του ισραηλινού τεμαχίου.
Ανέφερε επίσης η Elharrar ότι: «Το παράθυρο ευκαιρίας για άμεσες διαπραγματεύσεις μεταξύ των εμπορικών πλευρών πλησιάζει στο τέλος του» και ότι «εάν οι εταιρείες δεν καταλήξουν σε λύση μέχρι τις 4 Μαρτίου, οι διαπραγματεύσεις θα οδηγηθούν και πάλι από τα κράτη».
Σημειώνεται επίσης ότι παρά τις προηγούμενες συμφωνίες, με τις οποίες οι χώρες θα αναπτύξουν από κοινού το κοίτασμα φυσικού αερίου, η συμφωνία του 2021 έλεγε ότι το Ισραήλ θα παραιτηθεί από τα δικαιώματά του στο τμήμα Αφροδίτη-Yishai και θα λάβει χρηματική αποζημίωση, ανέφερε η “Jerusalem Post”.
- Μάλιστα σύμφωνα με την “Jerusalem Post” που επικαλείται τεχνοκράτες της Nammax μια τέτοια αποζημίωση, προκειμένου το Ισραήλ να απεμπολήσει τα δικαιώματά του επί του Ισάι θα απέφερε στο τελευταίο μέχρι 4 δις δολάρια.
Εξάλλου μια μελέτη από τον οικονομολόγο Yehoshua Hoffer για τον όμιλο συμμετοχών Yishai διαπίστωσε ότι μια τέτοια συμφωνία θα μπορούσε να αποφέρει στην κυβέρνηση του Ισραήλ περίπου 1,3 δις ευρώ σε δικαιώματα και φόρους.
Σημειώνεται επίσης ότι αυτή η παρέμβαση της Ισραηλινής υπουργού είναι η πρώτη επίσημη επί του θέματος.
Μας μένουν οι τριμερείς
και οι χειραψίες
Σε πολιτικό επίπεδο η Κύπρος για 8 έως 10 χρόνια αρκείτο στην εγχώρια, εσωτερική εκμετάλλευση του θέματος, με φωτογραφίες, χειραψίες και πανηγύρια με τον Μπένζαμιν Νετανιάχου, αφήνοντας να περνά ο χρόνος και να μην επιχειρεί να επιλύσει αυτό το σημαντικό ζήτημα το οποίο επανέρχεται τώρα μέσα σε νέες συνθήκες.
Η ομάδα συμμετοχών του Ισάι σχολιάζοντας την επιστολή της ισραηλινής υπουργού Ενέργειας δήλωσε ικανοποιημένη και τόνισε: «Μέχρι τώρα, το Ισραήλ έσερνε τα πόδια του και για αδιευκρίνιστους λόγους παραδόθηκε στις ιδιοτροπίες της Κύπρου παρά την υπογεγραμμένη συμφωνία μεταξύ των χωρών».
Σημείωνε επίσης ότι: «Όσο το Ισραήλ είναι πρόθυμο να δεχτεί τις απαιτήσεις της Κύπρου και των εταίρων της και να παραιτηθεί από όλα τα δικαιώματα και τα περιουσιακά του στοιχεία στη δεξαμενή… Το Ισραήλ θα πρέπει τουλάχιστον να λάβει κατάλληλη και σεβαστή αποζημίωση… Η ανάπτυξη της Αφροδίτης είναι γεγονός επί τόπου, και η υπουργός κάνει το σωστό για να υπερασπιστεί τα δικαιώματα του ισραηλινού κοινού».
Αποκατάσταση
σχέσεων Ισραήλ – Τουρκίας
Η κυβέρνηση Αναστασιάδη – ΔΗΣΥ, με τη συμμετοχή και του Ν. Χριστοδουλίδη άφηνε το θέμα να διαιωνίζεται και αρκείτο σε επικοινωνιακές κινήσεις εσωτερικής κατανάλωσης κάνοντας συνεχείς νέες τριμερείς και τετραμερείς νόμιζε ότι η κοροϊδία θα συνεχιζόταν για πάντα.
Δυστυχώς για την Κύπρο όμως άλλαξαν τα δεδομένα και στις σχέσεις του Ισραήλ με την Τουρκία και οι σχέσεις αυτές οδεύουν προς σταδιακή αποκατάσταση.
- Μέσα σε αυτό το πλαίσιο έχει προγραμματιστεί ήδη για τις επόμενες μέρες επίσημη επίσκεψη του Προέδρου του Ισραήλ στην Άγκυρα.
Οι συζητήσεις που θα γίνουν θα περιλαμβάνουν και τα ενεργειακά και την επιδίωξη της Τουρκίας να συνεχίζει να έχει ρόλο στα ενεργειακά της Ανατολικής Μεσογείου. Και ήδη κυκλοφορούν πληροφορίες ότι στο επίκεντρο των συζητήσεων θα βρεθεί και η κατασκευή αγωγού από το Ισραήλ προς την Τουρκία για μεταφορά του αερίου στην Ευρώπη.
Μια τέτοια εξέλιξη θα αποτελεί διπλό πλήγμα για την Κύπρο αφού δεν θα μπορέσει να αξιοποιήσει μόνη της το φυσικό του αέριο, λόγω της ρήτρας της συμφωνίας για συνεκμετάλλευση και από την άλλη δεν θα πραγματοποιηθεί ούτε η κατασκευή του East Med που αποδεικνύεται ως ένα πουκάμισο αδειανό για την Κύπρο.
- Στο θέμα του East Med πρέπει να σημειωθεί ότι το Ισραήλ εξαρχής δεν τήρησε τις δεσμεύσεις του αφού δεν δέσμευσε οποιεσδήποτε ποσότητες φυσικού αερίου έτσι ώστε να υπάρξουν οι αναγκαίες ποσότητες για ένα βιώσιμο αγωγό.
Και επειδή δεν εκφράζουμε αντιπολιτευτικό λόγο απλώς για να κάνουμε αντιπολίτευση, τονίζουμε ότι εκείνο που τώρα χρειάζεται να γίνει άμεσα είναι να κινηθεί η κυβέρνηση με όσα μέσα διαθέτει ώστε να πετύχει άμεσα πολιτική συμφωνία με το Ισραήλ ώστε να μπορέσει η Κύπρος να αξιοποιήσει από μόνη της το φυσικό αέριο ενόσω είναι ακόμα καιρός.
Διότι εκτός των άλλων η καθυστέρηση της κυβέρνησης στην επίλυση της διαφοράς και την εκμετάλλευση του «Αφροδίτη» συμπίπτει χρονικά με το κλείσιμο από την Ε.Ε. του κεφαλαίου «φυσικό αέριο» και τη στροφή της Ευρώπης στην Πράσινη Οικονομία. Οπότε με τους χειρισμούς Αναστασιάδη – Χριστοδουλίδη και με τις ευλογίες του προέδρου του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου,
η Κύπρος κινδυνεύει να απωλέσει για άλλη μια φορά ένα ισχυρό χαρτί που έχει στη διάθεση της.
