Η Ομοσπονδία Περιβαλλοντικών Οργανώσεων Κύπρου (ΟΠΟΚ) με ανακοίνωση της επισημαίνει την ανάγκη θέσπισης του νομικού πλαισίου προστασίας και διαχείρισης στον Ακάμα.
Όπως αναφέρει, το ατύχημα με τετράτροχη μοτοσυκλέτα, η οποία ανατράπηκε σε απότομη στροφή δασικού δρόμου στην τοποθεσία Κακοσκάλι καθώς και η χορήγηση δύο αδειών ρίψης πυροτεχνημάτων σε ξενοδοχειακή μονάδα, η οποία χωροθετείται στην παραλιακή περιοχή Καφίζης του Δήμου Πέγειας, στα όρια του Εθνικού Δασικού Πάρκου έφεραν και πάλι στο προσκήνιο της επικαιρότητας τις υπέρμετρες πιέσεις και σημαντικές απειλές που αντιμετωπίζουν οι προστατευόμενες περιοχές του Δικτύου Natura 2000 στην Χερσόνησο Ακάμα, καθώς και τα σοβαρά κενά και τις συστημικές ανεπάρκειες / αδυναμίες που παρατηρούνται γενικά, όσον αφορά το καθεστώς προστασίας και διαχείρισης της Χερσονήσου Ακάμα.
Η ΟΠΟΚ σημειώνει ότι, σύμφωνα με την Έκθεση Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης και τη Γνωμάτευση Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για το Σχέδιο Αειφόρου Ανάπτυξης ΕΔΠ Ακάμα, ο δασικός δρόμος από τα Λουτρά της Αφροδίτης μέχρι την Φοντάνα Αμορόζα θα πρέπει να χρησιμοποιείται αποκλειστικά από το προσωπικό των καθ’ ύλην αρμόδιων αρχών για την προστασία και διαχείριση των περιοχών του Δικτύου Natura 2000 (Τμήμα Δασών, Τμήμα Περιβάλλοντος, Τμήμα Αλιείας και Θαλάσσιων Ερευνών, Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας, Επαρχιακή Διοίκηση Πάφου), το προσωπικό άλλων δημόσιων υπηρεσιών κατόπιν ενημέρωσης του Τμήματος Δασών, καθώς και από τα οχήματα μεταφοράς επισκεπτών του Εθνικού Δασικού Πάρκου Ακάμα και τους ιδιοκτήτες γης στην περιοχή, κατόπιν εξασφάλισης σχετικής γραπτής άδειας από τον Διευθυντή του Τμήματος Δασών.
Σε σχέση με την χορήγηση δύο αδειών ρίψης πυροτεχνημάτων σε ξενοδοχειακή μονάδα, η ΟΠΟΚ αναφέρει ότι η συγκεκριμένη παραλιακή περιοχή εμπίπτει στο βιότοπο του κρισίμως κινδυνεύοντος είδους προτεραιότητας της Μεσογειακής φώκιας (Monachus monachus), το οποίο αποτελεί το πλέον απειλούμενο είδος θαλάσσιου θηλαστικού στην Κύπρο, την Μεσόγειο και την Ευρώπη και σε προτεινόμενη «Χερσαία Ζώνη Υψηλής Προστασίας της Φύσης» ενώ η χρήση πυροτεχνημάτων μπορεί να προκαλέσει πυρκαγιά.
Η ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ
Διαβάστε ολόκληρο το κείμενο της ανακοίνωσης:
Η Ομοσπονδία Περιβαλλοντικών Οργανώσεων Κύπρου (ΟΠΟΚ) επισημαίνει ότι δύο νέα περιστατικά έρχονται να προστεθούν στον μακρύ κατάλογο των προβλημάτων, τα οποία προκύπτουν κυρίως λόγω της μη θέσπισης του νομικού πλαισίου και τη μη έκδοση των αναγκαίων διαταγμάτων προστασίας και διαχείρισης των περιοχών του Δικτύου Natura 2000 στην Χερσόνησο Ακάμα. Τα δύο αυτά περιστατικά φέρνουν και πάλι στο προσκήνιο της επικαιρότητας τις υπέρμετρες πιέσεις και σημαντικές απειλές που αντιμετωπίζουν οι προστατευόμενες περιοχές του Δικτύου Natura 2000 στην Χερσόνησο Ακάμα, καθώς και τα σοβαρά κενά και τις συστημικές ανεπάρκειες / αδυναμίες που παρατηρούνται γενικά, όσον αφορά το καθεστώς προστασίας και διαχείρισης της Χερσονήσου Ακάμα.
Συγκεκριμένα, χθες Πέμπτη, 14.10.2021, συνέβη νέο ατύχημα με τετράτροχη μοτοσυκλέτα (γουρούνα), η οποία ανατράπηκε σε απότομη στροφή δασικού δρόμου στην τοποθεσία Κακοσκάλι, μεταξύ των περιοχών Λουτρά της Αφροδίτης – Φοντάνα Αμορόζα, με αποτέλεσμα τον τραυματισμό ζεύγους Γάλλων τουριστών, ηλικίας 26 ετών. Το ατύχημα συνέβη εντός του Εθνικού Δασικού Πάρκου (ΕΔΠ) Ακάμα και των προστατευόμενων περιοχών του Δικτύου Natura 2000 στην Χερσόνησο Ακάμα [ ].
Η ΟΠΟΚ σημειώνει ότι, σύμφωνα με την Έκθεση Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης και τη Γνωμάτευση Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για το Σχέδιο Αειφόρου Ανάπτυξης ΕΔΠ Ακάμα, οι οποίες δημοσιεύτηκαν από το Τμήμα Περιβάλλοντος στις 18.06.2021 και 20.09.2021, αντίστοιχα [ ], ο δασικός δρόμος από τα Λουτρά της Αφροδίτης μέχρι την Φοντάνα Αμορόζα θα πρέπει να χρησιμοποιείται αποκλειστικά από το προσωπικό των καθ’ ύλην αρμόδιων αρχών για την προστασία και διαχείριση των περιοχών του Δικτύου Natura 2000 (Τμήμα Δασών, Τμήμα Περιβάλλοντος, Τμήμα Αλιείας και Θαλάσσιων Ερευνών, Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας, Επαρχιακή Διοίκηση Πάφου), το προσωπικό άλλων δημόσιων υπηρεσιών κατόπιν ενημέρωσης του Τμήματος Δασών, καθώς και από τα οχήματα μεταφοράς επισκεπτών του Εθνικού Δασικού Πάρκου Ακάμα και τους ιδιοκτήτες γης στην περιοχή, κατόπιν εξασφάλισης σχετικής γραπτής άδειας από τον Διευθυντή του Τμήματος Δασών.
Με βάση τα πιο πάνω, η ΟΠΟΚ τονίζει ότι η διακίνηση ιδιωτικών οχημάτων και κυρίως τετράτροχων μοτοσυκλετών (γουρούνων) στο δασικό δρόμο από τα Λουτρά της Αφροδίτης μέχρι τη Φοντάνα Αμορόζα θα έπρεπε να είχε ήδη απαγορευτεί και τερματιστεί, τόσο για λόγους προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος, όσο και για λόγους δημόσιας ασφάλειας και συγκεκριμένα αποφυγής τροχαίων ατυχημάτων.
Επιπρόσθετα, η ΟΠΟΚ ζητά την πλήρη και οριστική απαγόρευση της διακίνησης τετράτροχων μοτοσυκλετών (γουρούνων) εντός του ΕΔΠ Ακάμα και των προστατευόμενων περιοχών του Δικτύου Natura 2000 στην Χερσόνησο Ακάμα, καθότι επιφέρει σημαντικές και αρνητικές επιπτώσεις στη φύση και τη βιοποικιλότητα, οι οποίες, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνουν την υποβάθμιση σημαντικών οικοτόπων (κυρίως αμμοθινών), την καταπάτηση της άγριας χλωρίδας (συμπεριλαμβανομένων απειλούμενων και ενδημικών ειδών), την όχληση ειδών άγριας πανίδας (κυρίως ερπετών και πτηνών) και την αύξηση της πίπτουσας σκόνης.
Σημειώνεται ότι, στο πλαίσιο της εφαρμογής των προβλεπόμενων μέτρων για την αποτελεσματική προστασία και ορθολογική διαχείριση των προστατευόμενων περιοχών του Δικτύου Natura 2000 στην Χερσόνησο Ακάμα, οι αρμόδιες αρχές έχουν ήδη προχωρήσει στο κλείσιμο δασικών δρόμων και οδικών προσβάσεων σε συγκεκριμένες περιοχές (π.χ. οδικές προσβάσεις κατά μήκος των παραλιών ωοτοκίας των θαλάσσιων χελώνων στην Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή Λάρας – Τοξεύτρας και δασικός δρόμος που διαπερνά το βιότοπο της κυπριακής τουλίπας). Επιπλέον, σημειώνεται ότι, στο συγκεκριμένο δασικό δρόμο από τα Λουτρά της Αφροδίτης μέχρι τη Φοντάνα Αμορόζα, έχουν ήδη γίνει εργασίες βελτίωσης του οδοστρώματος και τοποθέτηση στηθαίου ασφαλείας για την προστασία των διερχόμενων οχημάτων, γεγονός το οποίο καταδεικνύει ότι το πρόβλημα δεν είναι ο συγκεκριμένος δρόμος, αλλά η διέλευση τετράτροχων μοτοσυκλετών (γουρούνων) κατά παράβαση στοιχειωδών κανόνων οδικής ασφάλειας.
Με βάση τα πιο πάνω, η ΟΠΟΚ θεωρεί ανεπίτρεπτο το γεγονός ότι δεν έχει ακόμη απαγορευτεί η διακίνηση ιδιωτικών οχημάτων και κυρίως τετράτροχων μοτοσυκλετών (γουρούνων) στο δασικό δρόμο από τα Λουτρά της Αφροδίτης μέχρι τη Φοντάνα Αμορόζα. Τονίζεται μάλιστα ότι ο συγκεκριμένος δασικός δρόμος διαπερνά την κηρυγμένη Διατηρητέα Περιοχή Ειδικού Ενδιαφέροντος, Χαρακτήρα και Φυσικής Καλλονής, στην οποία με βάση το Διάταγμα που εκδόθηκε δυνάμει του άρθρου 38(1) του περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμου (Κανονιστική Διοικητική Πράξη 114/89), «καμιά μετατροπή του φυσικού περιβάλλοντος θα γίνεται ή οικοδομική εργασία θα εκτελείται» [ ].
Παράλληλα, η Υπηρεσία Μεταλλείων χορήγησε δύο άδειες ρίψης πυροτεχνημάτων για σήμερα Παρασκευή, 15.10.2021, μεταξύ των ωρών 19:00-23:00 και την επόμενη Παρασκευή, 22.10.2021, μεταξύ των ωρών 19:00-23:00, σε ξενοδοχειακή μονάδα, η οποία χωροθετείται στην παραλιακή περιοχή Καφίζης του Δήμου Πέγειας, στα όρια του ΕΔΠ Ακάμα και των προστατευόμενων περιοχών του Δικτύου Natura 2000 Χερσόνησος Ακάμα [ ].
Η συγκεκριμένη παραλιακή περιοχή εμπίπτει στο βιότοπο του κρισίμως κινδυνεύοντος είδους προτεραιότητας της Μεσογειακής φώκιας (Monachus monachus), το οποίο αποτελεί το πλέον απειλούμενο είδος θαλάσσιου θηλαστικού στην Κύπρο, την Μεσόγειο και την Ευρώπη [ ], και σε προτεινόμενη «Χερσαία Ζώνη Υψηλής Προστασίας της Φύσης», σύμφωνα με το «Διαχειριστικό Σχέδιο για την Προστατευόμενη Περιοχή Τόπος Κοινοτικής Σημασίας Χερσόνησος Ακάμα», το οποίο έχει εκπονηθεί, εγκριθεί και δημοσιευτεί από το Τμήμα Περιβάλλοντος [ ].
Η ΟΠΟΚ σημειώνει ότι, σύμφωνα με ουσιώδη και νομικά δεσμευτικό όρο της Γνωμάτευσης Μελέτης Εκτίμησης Επιπτώσεων στο Περιβάλλον (ΜΕΕΠ) και της Έκθεσης Δέουσας Εκτίμησης Επιπτώσεων (Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης) για την ανάπτυξη ξενοδοχείου 5 αστέρων και επαύλεων στην τοποθεσία Καφίζης του Δήμου Πέγειας, στην επαρχία Πάφου, απαγορεύεται η ρίψη πυροτεχνημάτων ή/και βεγγαλικών στις περιοχές του Δικτύου Natura 2000 και στις εγκαταστάσεις της συγκεκριμένης ξενοδοχειακής μονάδας [ ], λόγω της εγγύτητας της με τα ενδιαιτήματα σπάνιων, απειλούμενων και αυστηρά προστατευόμενων ειδών, όπως η Μεσογειακή Φώκια και αρκετά είδη νυχτερίδων και άγριων πτηνών.
Η ΟΠΟΚ επισημαίνει ότι, σύμφωνα με πρόσφατη ανακοίνωση του Τμήματος Δασών, ημερομηνίας 29.06.2021 [ ], αλλά και τις κατευθυντήριες γραμμές Διεθνών Οργανισμών προστασίας της φύσης και της άγριας ζωής [ ], η χρήση πυροτεχνημάτων μπορεί να προκαλέσει πυρκαγιές σε δάση και αγροτικές περιοχές. Για τον λόγο αυτό, θεωρείται ως σοβαρή απειλή για το φυσικό περιβάλλον, ιδιαίτερα σε αγροτικές και παραδασόβιες περιοχές, όπου η χρήση τους πιθανό να οδηγήσει στην πρόκληση πυρκαγιών, με απρόβλεπτες καταστροφικές συνέπειες.
Επιπλέον, η χρήση πυροτεχνημάτων αποτελεί σοβαρή απειλή για την άγρια ζωή, καθώς οδηγεί στη διατάραξη του ενδιατήματος και την όχληση των ειδών σε περιοχές προστασίας της φύσης και της βιοποικιλότητας. Ειδικά όσον το κρισίμως κινδυνεύον είδος προτεραιότητας της Μεσογειακής φώκιας, σημειώνεται ότι η ρίψη πυροτεχνημάτων κοντά σε ενδιαιτήματα του είδους, κυρίως κατά την κορύφωση της αναπαραγωγικής περιόδου (Σεπτέμβριος – Νοέμβριος), ενδέχεται να προκαλέσει σημαντικά αρνητικές επιπτώσεις στους στόχους διατήρησης της Μεσογειακής φώκιας.
Η ΟΠΟΚ έχει ήδη προβεί στην ενημέρωση της Περιβαλλοντικής Αρχής για τις προγραμματιζόμενες για σήμερα Παρασκευή, 15.10.2021, και την επόμενη Παρασκευή, 22.10.2021, ρίψεις πυροτεχνημάτων σε ξενοδοχειακή μονάδα, η οποία χωροθετείται στην παραλιακή περιοχή Καφίζης του Δήμου Πέγειας, στα όρια του ΕΔΠ Ακάμα και των προστατευόμενων περιοχών του Δικτύου Natura 2000 Χερσόνησος Ακάμα, έτσι ώστε να προβεί στις απαραίτητες ενέργειες για ακύρωση και αποτροπή τους.
Η ΟΠΟΚ τονίζει ότι τα δύο νέα περιστατικά καταδεικνύουν την επιτακτική ανάγκη θέσπισης ενός νομικού πλαισίου και έκδοσης των αναγκαίων διαταγμάτων για την προστασία και διαχείριση των περιοχών του Δικτύου Natura 2000 στην Χερσόνησο Ακάμα. Επιπρόσθετα, η ΟΠΟΚ απαιτεί την απαγόρευση της διακίνησης ιδιωτικών οχημάτων στο δασικό δρόμο από τα Λουτρά της Αφροδίτης μέχρι τη Φοντάνα Αμορόζα, καθώς και την απαγόρευση διακίνησης τετράτροχων μοτοσυκλετών (γουρούνων) εντός του ΕΔΠ Ακάμα και των προστατευόμενων περιοχών του Δικτύου Natura 2000 στην Χερσόνησο Ακάμα. Η ΟΠΟΚ εισηγείται επίσης όπως η Υπηρεσία Μεταλλείων να ζητά και να λαμβάνει δεόντως υπόψη τη γνώμη των συναρμόδιων αρχών για την προστασία και διαχείριση των περιοχών του Δικτύου Natura 2000 (Τμήμα Περιβάλλοντος, Τμήμα Δασών, Τμήμα Αλιείας και Θαλάσσιων Ερευνών, Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας) κατά την εξέταση αιτήσεων για χορήγηση αδειών ρίψης πυροτεχνημάτων σε περιβαλλοντικά ευαίσθητες περιοχές. Τέλος, η ΟΠΟΚ απαιτεί την απαγόρευση της χορήγησης αδειών ρίψης πυροτεχνημάτων εντός ή/και πλησίον (σε απόσταση μέχρι 2 χιλιόμετρα) από περιοχές κρατικών δασών και προστατευόμενες περιοχές του Δικτύου Natura 2000.
