ΜΕΤ’ ΕΜΠΟΔΙΩΝ ΚΑΙ ΔΙΦΟΡΟΥΜΕΝΩΝ ΣΗΜΕΙΩΝ ΠΡΟΣ ΤΗ «ΓΕΝΕΥΗ 2»
Διπλωματικός αναβρασμός επικρατεί ενόψει της Διεθνούς Διάσκεψης με στόχο την εξεύρεση «πολιτικής μεταβατικής λύσης» στη Συρία.
Την πραγματοποίηση της Συνόδου αποφάσισαν, πριν από λίγες εβδομάδες, ΗΠΑ – Ρωσία επιδιώκοντας έκαστη να διασφαλίσει τα συμφέροντά της καθώς και να αποτρέψει το ενδεχόμενο ανεξέλεγκτης γενικευμένης έκρηξης στην ευρύτερη, στρατηγικής σημασίας, περιοχή της Μέσης Ανατολής. Εκτοτε, τόσο η ρωσική όσο και η αμερικανική διπλωματία έχουν επιδοθεί σε έναν αγώνα δρόμου αλλεπάλληλων επαφών αλλά και έμμεσης διατύπωσης «όρων» με διάθεση περισσότερο να «ελέγξει» η μία τα όρια ανοχής της άλλης.
Ο ΥΠΕΞ των ΗΠΑ, Τζ. Κέρι, υιοθέτησε ως ένα βαθμό τη θέση της αντικαθεστωτικής «Εθνικής Συριακής Συμμαχίας» (που στήθηκε υπό ασφυκτικές ιμπεριαλιστικές πιέσεις), για αποχώρηση του Ασαντ από την εξουσία, με την, ερμηνευόμενη κατά το δοκούν, διατύπωση ότι «ο Ασαντ δεν έχει θέση στην επόμενη μέρα». Επίσης, συμμετείχε σε άλλη μια σύνοδο των «Φίλων της Συρίας» στο Αμάν, οι οποίοι τάχθηκαν υπέρ της διεξαγωγής Συνόδου αλλά και απείλησαν με ενίσχυση των αντικαθεστωτικών σε περίπτωση που «ο Ασαντ δεν συμβάλλει» στην κατεύθυνση του διαλόγου.
Ταυτόχρονα, οι ΗΠΑ -και κυρίως οι δυτικές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις- πιέζουν έντονα την «Εθνική Συριακή Συμμαχία» – που συνεδρίαζε μέχρι χτες στην Κωνσταντινούπολη – να συμμετάσχει στη Σύνοδο. Τέλος, η αμερικανική διπλωματία πρωτοστάτησε μαζί με ορισμένες πετρελαιομοναρχίες στην έγκριση από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, απόφασης που ουσιαστικά επιρρίπτει όλη την ευθύνη της βίας στη συριακή ηγεσία και αντιμετωπίζει ως ισότιμο συνομιλητή την «Εθνική Συριακή Συμμαχία», στην οποία αποδίδει και ρόλο στην επόμενη μέρα σε αντίθεση με τον Ασαντ.
Η Μόσχα, από την άλλη, δέχτηκε σειρά επισκέψεων αυτό το χρονικό διάστημα για το ίδιο ζήτημα. Από το Σότσι όπου βρίσκεται ο Ρώσος πρόεδρος Πούτιν αλλά και από το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών πέρασαν ο ΓΓ του ΟΗΕ, Μπαν Γκι Μουν, ο Βρετανός πρωθυπουργός Κάμερον και ο Σύρος υφυπουργός Εξωτερικών Φαϊζάλ Μεκτάντ. Η ρωσική διπλωματία, αφού επανέλαβε ότι θα συνεχίσει να παραδίδει «αμυντικό εξοπλισμό» – αντιαεροπορικά συστήματα αλλά και αμυντικά συστήματα κατά πλοίων – στη συριακή ηγεσία στο πλαίσιο συμφωνιών παλαιότερων των συγκρούσεων, ήταν αυτή που ανακοίνωσε την Παρασκευή ότι παρά «τις αλλεπάλληλες κινήσεις υπόσκαψης των ειρηνευτικών προσπαθειών, όπως είναι οι μεροληπτικές αποφάσεις υπέρ των αντικαθεστωτικών και η συνεχιζόμενη ενίσχυσή τους από ορισμένες δυνάμεις», η συριακή ηγεσία «επί της αρχής» θα συμμετάσχει στη Σύνοδο.
ΤΑ ΑΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΤΑ ΣΗΜΕΙΑ ΩΣ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ
Η διπλωματική αυτή εγρήγορση, πάντως, δε σημαίνει ότι το περιεχόμενο επί του οποίου θα συζητήσει η Σύνοδος έχει συμφωνηθεί. Μάλλον το αντίθετο. Η ανακοίνωση των Κέρι – Λαβρόφ επαναλαμβάνει τη γνωστή ως συμφωνία της Γενεύης (Ιούνης 2012), η οποία δεν αποτελούσε παρά επαναδιατύπωση του σχεδίου έξι σημείων του τότε ειδικού απεσταλμένου του ΟΗΕ και του Αραβικού Συνδέσμου, Κόφι Ανάν. Τα έξι σημεία είναι: Εναρξη διαδικασίας πολιτικής μετάβασης, εδραίωση αποτελεσματικής εκεχειρίας υπό τον ΟΗΕ, αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας, απελευθέρωση αυθαιρέτως συλληφθέντων, εξασφάλιση ελεύθερης κυκλοφορίας στους δημοσιογράφους και διασφάλιση των ειρηνευτικών διαδηλώσεων και της ελευθερίας του συνέρχεσθαι. Στη βάση αυτών η συμφωνία της Γενεύης προέβλεπε έναρξη πολιτικού διαλόγου ανάμεσα στις εμπλεκόμενες πλευρές με στόχο την κατάληξη σε μια μεταβατική διαδικασία στην εξουσία.
Τα αδιευκρίνιστα ή διφορούμενα σημεία της συμφωνίας της Γενεύης (όπως π.χ. το τι ακριβώς μέλλει γενέσθαι με την οικογένεια Ασαντ ή το ποιος θα συμμετάσχει στο διάλογο από τις δύο πλευρές) ήταν πολλά. Και αποδείχτηκαν ικανά να λειτουργήσουν ως διελκυστίνδα οποιασδήποτε περαιτέρω συζήτησης. Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και τώρα. Και προφανώς δεν πρόκειται για παράλειψη. Τα «κενά» αυτά έχουν ως στόχο την καλλιέργεια εκείνου του εδάφους που επιτρέπει τα ατελείωτα υπόγεια και επίσημα ενδο-ιμπεριαλιστικά παζάρια -στα οποία όπως αποδεικνύει η αμερικανο-ρωσική συμφωνία προηγούνται οι ισχυρότερες δυνάμεις- με απώτερο στόχο την εξεύρεση της πιο ισορροπημένης και συμφέρουσας «λύσης» για τις γεωστρατηγικές και οικονομικές επιδιώξεις τους. Μιας λύσης που «παζαρεύεται» με το αίμα του συριακού λαού.
Οπως φαίνεται, αυτή η ιδιόμορφη διαπραγμάτευση θα συνεχιστεί μέχρι την τελευταία στιγμή. Και σε αυτήν εντάσσονται οι αποφάσεις για το πλαίσιο της Διεθνούς Συνόδου, για τα σχέδια προτάσεων που θα κατατεθούν, για τους συμμετέχοντες, ακόμη και η ίδια η πραγματοποίηση της Συνόδου, που διαρρέεται ότι προγραμματίζεται για το πρώτο 10ήμερο του Ιούνη. Οι υπουργοί Εξωτερικών ΗΠΑ – Ρωσίας, Κέρι και Λαβρόφ, θα συναντηθούν εκ νέου αύριο Δευτέρα στο Παρίσι για ένα νέο γύρο διπλωματικού «μπρα ντε φερ». Και έχουν κατά νου τόσο την κλιμακούμενη βία εντός συριακών συνόρων με αμφίρροπο, όπως φαίνεται, αποτέλεσμα στο πεδίο των μαχών, όσο και την, ολοένα πιο έντονη, διάχυση των συγκρούσεων, στη γύρω περιοχή με πιο ανησυχητικό κρούσμα, μέχρι στιγμής, τις συγκρούσεις στο Λίβανο.
